Gümüş Ticaretinin Tarihçesi

Gümüş, günümüzde çoğunlukla süs eşyası ve takı olarak kullanılsa da farklı pek çok sektörde kullanılmaya devam ediyor. Değerli madenler arasında yer alan gümüşün ticari açıdan kullanılması da elbette çok eski tarihlere dayanıyor.

Gümüş madeninin ilk olarak ne zaman bulunduğu ve işlenildiğine dair çok net kaynaklar olmasa da geçmişinin milattan önce yedinci yüzyıla kadar dayandığı biliniyor. Antik Yunan’dan Mısırlılara, Çin’den Fenikelilere birçok farklı medeniyette gümüşün kullanıldığı ve çıkarıldığı da elde edilen bilgiler arasında yer alıyor.

Gümüşün bakır madeninin aksine daha düşük bir yapısal mukavemete sahip olması, günlük kullanımdaki eşyalardan çok para ve süs eşyası olarak kullanılmasına neden oldu. Doğal gümüş arzının altından az olması ise onu zaman içinde altından daha değerli bir hale getirdi. Öyle ki Mısır’da gümüş milattan önce on beşinci yüzyıla kadar daha pahalıydı.

Gümüş İhracatının Yükselişi

Hali hazırda tarihi kaynaklarda MÖ. 4. bin yılda gümüşün kurşundan ayrıldığı bilgileri yer alırken, zaman ve teknolojinin ilerlemesiyle gümüş artık doğadan daha kolay çıkarılır ve işlenebilir bir hal aldı. Öyle ki, Fenikeliler İspanya’ya ilk geldiklerinde çok fazla miktarda gümüş elde ettiklerinden dolayı, gemilerinin çapalarını ağırlaştırmak için gümüş kullandılar. Yunan ve Roma uygarlıkları zamanında da ekonominin temelini yine gümüş sikkeler oluşturuyordu.

Gümüş Fiyatlarının Dalgalanması

Tarihsel dönemlerde gümüşün değeri ve fiyatları değişiklik gösterirken bu duruma birçok farklı neden yol açtı. Yeni yerlerin keşfi ve madenlere ulaşılması gümüşün daha yayın bir şekilde hayata dahil olmasına neden olurken, üretimdeki fazlalık fiyatların baskılanmasıyla karşılık gördü.

İspanya’da büyük oranda gümüş elde edilirken, tarihler 1545’i gösterdiğinde Latin Amerika’da büyük gümüş yatakları keşfedildi. 1859’a gelindiğinde ise Amerika Birleşik Devletleri’nde ilk büyük gümüş madeni olan Comstock Lode Nevada bulundu. Ancak bu maden ABD’deki en zengin keşif olmasına rağmen kârın neredeyse yarısı altından geliyordu.

Gümüş Ticaretinde Kriz Dönemleri

İnsanların gümüşe yaklaşımı tarih boyunca farklı şekillerde gerçekleşti. Gümüş madeninin az olması onu kıymetli bir maden haline getirirken, yeni dünya keşifleri ile bulunan madenler de gümüşe karşı olan yaklaşımda değişikliklere yol açtı.

Büyük kitleler tarafından kabul edilen gümüş standardı (Silver species standard) ile birçok ülkede standart para olarak kullanıldı. Bu standartları kabul eden ülkelerde devlet, gümüş sikkelerin ayarlarını ve ağırlıklarını bizzat tespit ediyordu. Ancak zaman içinde altın standardının kabul edilmesi gümüşün gitgide gerilemesine yol açtı.

İkinci Dünya Savaşı sonrasında patlak veren ekonomik kriz neticesinde ABD Hazinesi piyasaya gümüş satmaya başladı. 1950’li yıllarda geçekleşen hareketin ardından 60’la gelindiğinde gümüş fiyatları yükselişine devam etti. Hal böyle olunca da ülkedeki paralardaki gümüş saflığını büyük oranda düşürüldü. 1979 yılına gelindiğinde yüksek enflasyon, POEC petrol ambargoları ve durgun ekonomiler yatırımcıların gümüş talebini artırırken, küresel gümüş kıtlığı da zirveye ulaştı.